Tag: Supervised learning

ในบทความนี้ เราจะมาทำความรู้กันกับ KNN model และวิธีสร้าง KNN model ด้วย class package ในภาษา R กัน

1. 💻 KNN in R With class Package
2. 1️⃣ Step 1. Get class Package
3. 2️⃣ Step 2. Get the Dataset
4. 3️⃣ Step 3. Prepare Data
   1. 📉 Normalise Data
   2. 🪓 Split Data
   3. 🏷️ Separate Features From Label
5. 4️⃣ Step 4. Train a KNN Model
6. 5️⃣ Step 5. Evaluate the Model
7. 🍩 Bonus: Fine-Tuning
8. 😺 GitHub
9. 📃 References
10. ✅ R Book for Psychologists: หนังสือภาษา R สำหรับนักจิตวิทยา

KNN หรือ K-Nearest Neighbors เป็น machine learning algorithm ประเภท supervised learning ซึ่งใช้ได้กับงานประเภท classification (จัดกลุ่ม) และ regression (ทำนายแนวโน้ม)

การทำงานของ KNN ตรงไปตรงมา คือ ทำนายข้อมูลโดยการดูจากข้อมูลใกล้เคียง จำนวน k ข้อมูล (เราสามารถกำหนดค่า k เองได้)

ยกตัวอย่างเช่น เราต้องการใช้ KNN ทำนายราคาหุ้น KNN จะดูราคาหุ้นที่อยู่ใกล้เคียงกับหุ้นที่เราต้องการทำนายราคา เช่น 5 หุ้นใกล้เคียง โดย:

• 2/5 หุ้น = ราคาลง
• 3/5 หุ้น = ราคาขึ้น

KNN จะทำนายว่า หุ้นในใจของเรา จะราคาขึ้น เพราะหุ้นใกล้เคียงส่วนใหญ่ปรับราคาขึ้น เป็นต้น

💻 KNN in R With class Package

เราสามารถสร้าง KNN model ในภาษา R ด้วย class package โดยมี 5 ขั้นตอนดังนี้:

1. Get class package
2. Load the dataset
3. Prepare the data
4. Train a KNN model
5. Evaluate the model

เราไปดูตัวอย่างการสร้าง KNN model เพื่อทำนายประเภทดอกไม้ ด้วย iris dataset กัน

1️⃣ Step 1. Get class Package

ในขั้นแรก ให้เราติดตั้งและเรียกใช้งาน class package

ติดตั้ง (ทำครั้งเดียว):

# Install
install.packages("class")

เรียกใช้งาน (ทำทุกครั้งที่เริ่ม session ใหม่):

# Load
library(class)

2️⃣ Step 2. Get the Dataset

ในขั้นที่สอง ให้เราโหลด dataset ที่จะใช้งาน

โดยในบทความนี้ เราจะใช้ iris ที่มีข้อมูลดอกไม้ 3 ชนิด ได้แก่:

• Iris setosa
• Iris virginica
• Iris versicolor

นอกจากประเภทดอกไม้ (species) iris dataset ยังประกอบด้วยความกว้าง (width) และความยาว (length) ของกลีบดอกชั้นนอก (sepal) และชั้นใน (petal)

เนื่องจาก iris เป็น built-in dataset ใน ภาษา R เราสามารถโหลดข้อมูลด้วยคำสั่ง data() ได้:

# Load
data(iris)

เมื่อโหลดแล้ว เราสามารถดูตัวอย่าง dataset ได้ด้วย head():

# Preview
head(iris)

ผลลัพธ์:

  Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species
1          5.1         3.5          1.4         0.2  setosa
2          4.9         3.0          1.4         0.2  setosa
3          4.7         3.2          1.3         0.2  setosa
4          4.6         3.1          1.5         0.2  setosa
5          5.0         3.6          1.4         0.2  setosa
6          5.4         3.9          1.7         0.4  setosa

3️⃣ Step 3. Prepare Data

ในขั้นที่สาม เราจะเตรียมข้อมูล เพื่อใช้สร้าง KNN model

โดยสำหรับ iris dataset เราจะทำ 3 อย่าง คือ:

1. Normalise data
2. Split data
3. Separate features from the label

.

📉 Normalise Data

เนื่องจาก KNN model อ้างอิงระยะห่างระหว่างข้อมูลในการทำนายผลลัพธ์ ข้อมูลที่มีช่วงกว้าง (เช่น 0-100) จะมีน้ำหนักกว่าข้อมูลที่มีช่วงแคบ (เช่น 0-10) และทำให้ model ของเรา bias ได้

เพื่อป้องกันความเสี่ยงนี้ เราต้อง normalise ข้อมูล หรือการทำให้ข้อมูลมีช่วงมีช่วงข้อมูลเดียวกัน

การทำ normalisation มีหลายวิธี แต่วิธีที่นิยมใช้กับ KNN คือ min-max normalisation ซึ่งเปลี่ยนช่วงข้อมูลให้อยู่ในช่วง 0-1 ผ่านสูตร:

(X - Min) / (Max - Min)

• X คือ ข้อมูล
• Min คือ ค่าที่น้อยที่สุด
• Max คือ ค่าที่มากที่สุด

ในภาษา R เราไม่มี function ที่ใช้ทำ min-max normalisation ได้โดยตรง เราเลยต้องเขียน function ขึ้นมาใช้เอง:

# Define a function for normalisation
normalise <- function(x) {
  return((x - min(x)) / (max(x) - min(x)))
}

จากนั้น ให้เราใช้ function นี้กับ columns ที่เป็นตัวเลข (numeric) เช่น Sepal.Length แล้วเก็บผลลัพธ์ไว้ใน data frame ใหม่ ชื่อ iris_normalises:

# Apply the function to the dataset
iris_normalised <- as.data.frame(lapply(iris[, 1:4],
                                        normalise))

เนื่องจากตอนที่เราใช้ function เราตัด column ที่ไม่ใช่ตัวเลขออก ทำให้ iris_normalised ไม่มี column Species

เราสามารถใส่ Species กลับเข้าไป เพื่อใช้ในขั้นตอนถัดไป แบบนี้:

# Add species column back into the data frame
iris_normalised$Species <- iris$Species

สุดท้าย เราเช็กผลลัพธ์ด้วยการเรียกดูสถิติของ iris_normalised:

# Check the results
summary(iris_normalised)

ผลลัพธ์:

  Sepal.Length     Sepal.Width    
 Min.   :0.0000   Min.   :0.0000  
 1st Qu.:0.2222   1st Qu.:0.3333  
 Median :0.4167   Median :0.4167  
 Mean   :0.4287   Mean   :0.4406  
 3rd Qu.:0.5833   3rd Qu.:0.5417  
 Max.   :1.0000   Max.   :1.0000  
  Petal.Length     Petal.Width     
 Min.   :0.0000   Min.   :0.00000  
 1st Qu.:0.1017   1st Qu.:0.08333  
 Median :0.5678   Median :0.50000  
 Mean   :0.4675   Mean   :0.45806  
 3rd Qu.:0.6949   3rd Qu.:0.70833  
 Max.   :1.0000   Max.   :1.00000  
       Species  
 setosa    :50  
 versicolor:50  
 virginica :50  

จะเห็นว่า:

1. Columns ที่เป็นตัวเลข มีช่วงอยู่ระหว่าง 0 และ 1
2. เรายังมี column Species อยู่

.

🪓 Split Data

ในการสร้าง KNN model เราควรแบ่ง dataset ที่มีเป็น 2 ส่วน คือ:

1. Training set: ใช้สำหรับสร้าง model
2. Test set: ใช้สำหรับประเมิน model

เราเริ่มแบ่งข้อมูลด้วยการสุ่ม row index ที่จะอยู่ใน training set:

# Set seed for reproducibility
set.seed(2025)

# Create a training index
train_index <- sample(1:nrow(iris_normalised),
                      0.7 * nrow(iris_normalised))

จากนั้น subset ข้อมูลด้วย row index ที่สุ่มไว้:

# Split the data
train_set <- iris_normalised[train_index, ]
test_set <- iris_normalised[-train_index, ]

.

🏷️ Separate Features From Label

ขั้นตอนสุดท้ายในการเตรียมข้อมูล คือ แยก features หรือ X (columns ที่จะใช้ทำนาย) ออกจาก label หรือ Y (สิ่งที่ต้องการทำนาย):

# Separate features from label

## Training set
train_X <- train_set[, 1:4]
train_Y <- train_set$Species

## Test set
test_X <- test_set[, 1:4]
test_Y <- test_set$Species

4️⃣ Step 4. Train a KNN Model

ขั้นที่สี่เป็นขั้นที่เราสร้าง KNN model ขึ้นมา โดยเรียกใช้ knn() จาก class package

ทั้งนี้ knn() ต้องการ input 3 อย่าง:

1. train: fatures จาก training set
2. test: feature จาก test set
3. cl: label จาก training set
4. k: จำนวนข้อมูลใกล้เคียงที่จะใช้ทำนายผลลัพธ์

# Train a KNN model
pred <- knn(train = train_X,
            test = test_X,
            cl = train_Y,
            k = 5)

ในตัวอย่าง เรากำหนด k = 5 เพื่อทำนายผลลัพธ์โดยดูจากข้อมูลที่ใกล้เคียง 5 อันดับแรก

5️⃣ Step 5. Evaluate the Model

หลังจากได้ model แล้ว เราประเมินประสิทธิภาพของ model ในการทำนายผลลัพธ์ ซึ่งเราทำได้ง่าย ๆ โดยคำนวณ accuracy หรือสัดส่วนของข้อมูลที่ model ตอบถูกต่อจำนวนข้อมูลทั้งหมด:

Accuracy = Correct predictions / Total predictions

ในภาษา R ให้เราสร้าง confusion matrix หรือ matrix แสดงจำนวนคำตอบที่ถูกและผิด ด้วย table() function:

# Create a confusion matrix
cm <- table(Predicted = predictions,
            Actual = test_Y)

# Print the matrix
print(cm)

ผลลัพธ์:

            Actual
Predicted    setosa versicolor virginica
  setosa         15          0         0
  versicolor      0         17         0
  virginica       0          2        11

Note: จะเห็นได้ว่า model เราตอบถูกเป็นส่วนใหญ่ (ราว 90%)

จากนั้น คำนวณ accuracy ด้วย sum() และ diag():

# Calculate accuracy
acc <- sum(diag(cm)) / sum(cm)

# Print accuracy
cat("Accuracy:", round(acc, 2))

ผลลัพธ์:

Accuracy: 0.96

จากผลลัพธ์ เราจะเห็นว่า model มีความแม่นยำสูงถึง 96%

🍩 Bonus: Fine-Tuning

ในบางครั้ง ค่า k ที่เราตั้งไว้ อาจไม่ได้ทำให้เราได้ KNN model ที่ดีที่สุด

แทนที่เราจะแทนค่า k ใหม่ไปเรื่อย ๆ เราสามารถใช้ for loop เพื่อหาค่า k ที่ทำให้เราได้ model ที่ดีที่สุดได้

ให้เราเริ่มจากสร้าง vector ที่มีค่า k ที่ต้องการ:

# Create a set of k values
k_values <- 1:20

และ vector สำหรับเก็บค่า accuracy ของค่า k แต่ละตัว:

# Createa a vector for accuracy results
accuracy_results <- numeric(length(k_values))

แล้วใช้ for loop เพื่อหาค่า accuracy ของค่า k:

# For-loop through the k values
for (i in seq_along(k_values)) {
  
  ## Set the k value
  k <- k_values[i]
  
  ## Create a KNN model
  predictions <- knn(train = train_X,
                     test = test_X,
                     cl = train_Y,
                     k = k)
  
  ## Create a confusion matrix
  cm <- table(Predicted = predictions,
              Actual = test_Y)
  
  ## Calculate accuracy
  accuracy_results[i] <- sum(diag(cm)) / sum(cm)
}

# Find the best k and the corresponding accuracy
best_k <- k_values[which.max(accuracy_results)]
best_accuracy <- max(accuracy_results)

# Print best k and accuracy
cat(paste("Best k:", best_k),
    paste("Accuracy:", round(best_accuracy, 2)),
    sep = "\n")

ผลลัพธ์:

Best k: 12
Accuracy: 0.98

แสดงว่า ค่า k ที่ดีที่สุด คือ 12 โดยมี accuracy เท่ากับ 98%

นอกจากนี้ เรายังสามารถสร้างกราฟ เพื่อช่วยทำความเข้าใจผลของค่า k ต่อ accuracy:

# Plot the results
plot(k_values,
     accuracy_results,
     type = "b",
     pch = 19,
     col = "blue",
     xlab = "Number of Neighbors (k)",
     ylab = "Accuracy",
     main = "KNN Model Accuracy for Different k Values")
grid()

ผลลัพธ์:

จะเห็นได้ว่า k = 12 ให้ accuracy ที่ดีที่สุด และ k = 20 ให้ accuracy ต่ำที่สุด ส่วนค่า k อื่น ๆ ให้ accuracy ในช่วง 93 ถึง 96%

😺 GitHub

ดู code ทั้งหมดในบทความนี้ได้ที่ GitHub

📃 References

• Supervised Learning in R: Classification
• K-Nearest Neighbors (KNN) Classification with R Tutorial
• knn: k-Nearest Neighbour Classification
• K-Nearest Neighbors (KNN) – Using R
• KNN Classifier in R Programming

✅ R Book for Psychologists: หนังสือภาษา R สำหรับนักจิตวิทยา

📕 ขอฝากหนังสือเล่มแรกในชีวิตด้วยนะครับ 😆

🙋 ใครที่กำลังเรียนจิตวิทยาหรือทำงานสายจิตวิทยา และเบื่อที่ต้องใช้ software ราคาแพงอย่าง SPSS และ Excel เพื่อทำข้อมูล

💪 ผมขอแนะนำ R Book for Psychologists หนังสือสอนใช้ภาษา R เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลทางจิตวิทยา ที่เขียนมาเพื่อนักจิตวิทยาที่ไม่เคยมีประสบการณ์เขียน code มาก่อน

ในหนังสือ เราจะปูพื้นฐานภาษา R และพาไปดูวิธีวิเคราะห์สถิติที่ใช้บ่อยกัน เช่น:

• Correlation
• t-tests
• ANOVA
• Reliability
• Factor analysis

🚀 เมื่ออ่านและทำตามตัวอย่างใน R Book for Psychologists ทุกคนจะไม่ต้องพึง SPSS และ Excel ในการทำงานอีกต่อไป และสามารถวิเคราะห์ข้อมูลด้วยตัวเองได้ด้วยความมั่นใจ

แล้วทุกคนจะแปลกใจว่า ทำไมภาษา R ง่ายขนาดนี้ 🙂‍↕️

👉 สนใจดูรายละเอียดหนังสือได้ที่ meb: